โรคสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ อาการเตือน ที่คุณไม่ควรพลาด
โรคสมองเสื่อมเป็นภาวะที่น่าเป็นห่วงสำหรับผู้สูงอายุและครอบครัว เพราะส่งผลต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก การรู้จักอาการเตือนแรกๆ ของโรคนี้จะช่วยให้คุณสามารถสังเกตและเข้ารับการรักษาได้อย่างทันท่วงที
โรคสมองเสื่อม หรือ ภาวะสมองเสื่อม (Dementia) เป็นภาวะที่เซลล์สมองเสื่อมสภาพและตายไป ทำให้ความสามารถในการคิด ความจำ การตัดสินใจ และการควบคุมอารมณ์ลดลง ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมาก หากเปรียบสมองเป็นคอมพิวเตอร์เครื่องหนึ่ง การเป็นโรคสมองเสื่อมจะทำให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทำงานช้าลง มีส่วนประกอบด้านในทรุดโทรมและเสียหาย ส่งผลให้ทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ หรืออาจหยุดการทำงานได้
อาการเตือนของโรคสมองเสื่อม
- ความจำเสื่อม: ลืมเหตุการณ์ที่เพิ่งเกิดขึ้นใหม่ๆ สถานที่ที่วางสิ่งของไว้ ลืมนัด เป็นต้น
- สับสนเรื่องเวลาและสถานที่: หลงทางในที่คุ้นเคย ไม่รู้ว่าวันนี้เป็นวันอะไร
- ปัญหาในการใช้ภาษา: พูดติดขัด นึกคำไม่ออก พูดช้ากว่าปกติ
- เปลี่ยนแปลงพฤติกรรม: อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย มีความก้าวร้าว
- ขาดความสนใจในสิ่งที่เคยชอบ: ไม่สนใจงานอดิเรกและกิจกรรมที่ชอบ เช่น การร้องเพลง การเต้น การรดน้ำต้นไม้ เป็นต้น
- ปัญหาในการตัดสินใจ: ตัดสินใจช้า เนื่องจากสมองทำงานช้าลง หรือเกิดการตัดสินใจผิดพลาดบ่อยขึ้น
- มีปัญหาในการทำกิจวัตรประจำวัน: เช่น การอาบน้ำ การแต่งตัว ฯลฯ
นอกจากอาการที่กล่าวมาข้างต้น ยังมีอาการอื่นๆ ที่อาจบ่งบอกถึงโรคสมองเสื่อมได้
- ปัญหาในการเคลื่อนไหว: เดินเซ เดินไม่มั่นคง มือสั่น
- การเปลี่ยนแปลงบุคลิกภาพ: กลายเป็นคนขี้สงสัย ไม่ไว้ใจใคร
- การเปลี่ยนแปลงนิสัยการกิน: กินน้อยลง หรือกินมากเกินไป เกิดจากการที่ผู้ป่วยลืมทานข้าวหรือลืมว่าตนเองทานยข้าวไปแล้ว
ผลกระทบโรคสมองเสื่อมหากปล่อยทิ้งไว้
- ความเสื่อมของสมองรุนแรงยิ่งขึ้น: การสูญเสียเซลล์ประสาทจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทำให้ความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวันลดลงอย่างเห็นได้ชัด ผู้ป่วยจะจำสิ่งต่างๆ ได้ยากขึ้นเรื่อยๆ อาจหลงลืมชื่อคนใกล้ชิด สถานที่ และเหตุการณ์สำคัญ
- ปัญหาในการสื่อสาร: การพูด การเขียน และการเข้าใจภาษาจะยากขึ้น ผู้ป่วยอาจพูดจาไม่รู้เรื่อง หรือไม่เข้าใจสิ่งที่ผู้อื่นพูด
- ปัญหาในการเคลื่อนไหว: กล้ามเนื้อจะอ่อนแรงและประสานงานกันได้ยากขึ้น ทำให้การเดิน การกิน และการแต่งตัวเป็นไปด้วยความยากลำบาก
- ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคแทรกซ้อน: ผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดโรคแทรกซ้อนอื่นๆ เช่น ปอดอักเสบ โรคติดเชื้อ และภาวะขาดอาหาร
- กระทบต่อคุณภาพชีวิต: ผู้ป่วยและครอบครัวจะเผชิญกับความเครียด ความกังวล และความเหนื่อยล้าทางอารมณ์
แม้ว่าปัจจุบันยังไม่มีวิธีการรักษาให้หายขาด แต่การวิจัยและพัฒนาทางการแพทย์ก้าวหน้าไปอย่างมาก นักวิทยาศาสตร์และแพทย์ทั่วโลกต่างกำลังทุ่มเทในการค้นหาวิธีการรักษาและป้องกันโรคนี้ให้ได้ผลดียิ่งขึ้น ยาและวิธีการรักษาใหม่ๆ ถูกพัฒนาขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและชะลอความเสื่อมของสมอง
วิธีการรักษาโรคสมองเสื่อม
- การใช้ยา: ยาที่ใช้ในการรักษาโรคสมองเสื่อมมีหลายชนิด เช่น ยาคอลีนเอสเทอเรสอินฮิบิเตอร์ (Cholinesterase inhibitors) และยาเมมานทีน (Memantine) ซึ่งช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ประสาทและปรับปรุงการทำงานของสมอง
- การบำบัด สามารถแบ่งการบำบัดอาการได้ดังนี
- การบำบัดทางอาชีพ (Occupational therapy): ช่วยให้ผู้ป่วยฝึกทักษะในการทำกิจวัตรประจำวัน เช่น การแต่งตัว การอาบน้ำ และการรับประทานอาหาร
- การบำบัดด้วยภาษา (Speech therapy): ช่วยปรับปรุงทักษะการสื่อสารและการเข้าใจภาษา
- การบำบัดด้วยดนตรี (Music therapy): ช่วยผ่อนคลายอารมณ์และกระตุ้นความจำ
- การบำบัดทางกายภาพ (Physical therapy): ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและปรับปรุงการทรงตัว
- การดูแลที่บ้าน: การสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและเป็นระเบียบ การสื่อสารที่ชัดเจน และการให้กำลังใจเป็นสิ่งสำคัญในการดูแลผู้ป่วยที่บ้าน
- การเข้าร่วมกลุ่มคอมมูนิตี้: การเข้าร่วมกลุ่มคอมมูนิตี้ช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวได้แลกเปลี่ยนและแบ่งปันประสบการณ์และเรียนรู้วิธีการดูแลผู้ป่วยจากคนอื่นๆ
วิธีบรรเทาอาการ
- สร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย: ลดสิ่งกีดขวางในบ้าน เก็บของมีคมหรือมีปลายแหลมให้ห่างจากผู้ป่วยป้องกันการบาดเจ็บจากการล้มทับ และติดตั้งราวจับในห้องน้ำเผื่อกรณีที่เดินเซ
- สื่อสารอย่างชัดเจนและใจเย็น: พูดคุยกับผู้ป่วยด้วยความอดทนและใช้น้ำเสียงที่นุ่มนวล ใช้ประโยคสั้นๆ และชัดเจน
- ให้กำลังใจและความรัก: แสดงความรักและความเข้าใจต่อผู้ป่วยอยู่เสมอ
- กระตุ้นให้ผู้ป่วยทำกิจกรรม: เช่น การอ่านหนังสือ เล่นเกม หรือฟังเพลง และกิจกรรมที่ฝึกความจำ
สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง
- การโต้เถียง: การโต้เถียงกับผู้ป่วยอาจทำให้ผู้ป่วยเดิดความเครียดและทำให้อาการแย่ลง
- การตำหนิ: การตำหนิผู้ป่วยจะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเสียใจและขาดความมั่นใจในการรักษาโรคสมองเสื่อม
- การเก็บความรู้สึก: การให้ผู้ป่วยอยู่คนเดียวจพทำให้เกิดการเก็บความรู้สึกไว้คนเดียวอาจทำให้เกิดความเครียดและมีภาวะซึมเศร้าได้
บทความแนะนำการออกกำลังกายป้องกันสมองเสื่อมของ คลินิก Chersery Home
การดูแลผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมเป็นเรื่องที่ท้าทาย แต่ด้วยความรัก ความเข้าใจ และการดูแลที่เหมาะสม ผู้ป่วยจะสามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขมากขึ้น
*หมายเหตุ: บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลความรู้ ไม่สามารถใช้แทนคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากมีข้อสงสัย หรือต้องการคำแนะนำในการรักษา ควรปรึกษาแพทย์
สำหรับผู้ที่อาศัยอยู่ในย่านศรีนครินทร์ และพื้นที่ใกล้เคียง "คลินิกพรีเมียม รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ @พาราไดซ์ พาร์ค" (Ramathibodi Health Space) ที่ตั้งอยู่ภายในศูนย์การค้าพาราไดซ์ พาร์ค ชั้น 3 เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่สะดวกสบาย ในการเข้าถึงบริการทางการแพทย์
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายแพทย์ ได้ที่ รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ ศูนย์การค้าพาราไดซ์ พาร์ค เปิดให้บริการทุกวัน 8.00-20.00 น.
โทร. 0-2201-0640-45
Line Official Account : @ramaparadise
เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ คลินิกพรีเมียม รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ @พาราไดซ์ พาร์ค คลิกที่นี่