ลำไส้แฮปปี้ ชีวิตดี๊ดี สร้างวินัยการขับถ่าย ป้องกันโรคลำไส้แปรปรวน
"ท้องผูก" "ท้องเสีย" "ปวดท้องบ่อยๆ" ฟังดูคุ้นๆ ไหม? อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณเตือนของ "โรคลำไส้แปรปรวน (Irritable Bowel Syndrome - IBS)" โรคยอดฮิตที่สร้างความรำคาญใจให้ใครหลายคน แต่รู้หรือไม่ว่า เราสามารถป้องกันโรคนี้ได้ ด้วยการสร้าง "วินัยการขับถ่ายที่ดี"
ลำไส้แปรปรวนคืออะไร
โรคลำไส้แปรปรวน (Irritable Bowel Syndrome หรือ IBS) เป็นภาวะที่ส่งผลต่อลำไส้ใหญ่ ทำให้เกิดอาการปวดท้อง ท้องอืด ท้องผูก หรือท้องเสีย ซึ่งอาการเหล่านี้อาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตประจำวันของเราได้
สาเหตุของโรคลำไส้แปรปรวน
สาเหตุของโรคลำไส้แปรปรวน (IBS) ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่มีหลายปัจจัยที่อาจเกี่ยวข้องและกระตุ้นให้เกิดอาการได้ ดังนี้:
- ความผิดปกติของการบีบตัวของลำไส้:
- การบีบตัวของลำไส้ที่เร็วเกินไปอาจทำให้เกิดอาการท้องเสีย
- การบีบตัวของลำไส้ที่ช้าเกินไปอาจทำให้เกิดอาการท้องผูก
- ความไวต่อสิ่งกระตุ้นของลำไส้:
- ลำไส้ของผู้ที่เป็น IBS อาจมีความไวต่อสิ่งกระตุ้นมากกว่าคนทั่วไป เช่น อาหารบางชนิด ความเครียด หรือฮอร์โมน
- การติดเชื้อในลำไส้:
- การติดเชื้อในลำไส้บางชนิดอาจทำให้เกิด IBS ตามมาได้
- ความเครียดและภาวะทางอารมณ์:
- ความเครียด ความวิตกกังวล และภาวะทางอารมณ์อื่นๆ สามารถกระตุ้นอาการของ IBS ได้
- อาหารบางชนิด:
- อาหารบางชนิดอาจกระตุ้นอาการของ IBS ได้ เช่น อาหารรสจัด อาหารมัน อาหารที่มีแก๊สมาก นม และผลิตภัณฑ์จากนม
- การเปลี่ยนแปลงของแบคทีเรียในลำไส้:
- การเปลี่ยนแปลงของแบคทีเรียในลำไส้ หรือการเสียสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ (Gut Microbiome) อาจส่งผลต่อการเกิดโรคลำไส้แปรปรวน
พฤติกรรมที่ส่งผลต่อการเกิดลำไส้แปรปรวน
พฤติกรรมบางอย่างสามารถเพิ่มความเสี่ยงหรือกระตุ้นอาการของโรคลำไส้แปรปรวน (IBS) ได้ ต่อไปนี้เป็นพฤติกรรมที่ควรระวัง:
- พฤติกรรมการรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม:
- การรับประทานอาหารไม่ตรงเวลา
- การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง อาหารรสจัด หรืออาหารที่มีแก๊สมาก
- การรับประทานอาหารที่มี FODMAPs สูง (Fermentable Oligo-, Di-, Mono-saccharides and Polyols) เช่น หัวหอม กระเทียม แอปเปิล นม และผลิตภัณฑ์จากนม
- การดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์มากเกินไป
- การดื่มน้ำน้อยเกินไป
- ความเครียดและภาวะทางอารมณ์:
- ความเครียด ความวิตกกังวล และภาวะทางอารมณ์อื่นๆ สามารถกระตุ้นอาการของ IBS ได้
- การพักผ่อนไม่เพียงพอ:
- การนอนหลับไม่เพียงพออาจส่งผลต่อระบบทางเดินอาหารและเพิ่มความเสี่ยงในการเกิด IBS
- การไม่ออกกำลังกาย:
- การไม่ออกกำลังกายอาจทำให้การเคลื่อนไหวของลำไส้ผิดปกติและเพิ่มความเสี่ยงในการเกิด IBS
- การใช้ยาบางชนิด:
- ยาบางชนิด เช่น ยาปฏิชีวนะ อาจส่งผลต่อสมดุลของแบคทีเรียในลำไส้และกระตุ้นอาการของ IBS
Q&A : วินัยในการขับถ่ายจะส่งผลดีต่ออาการลำไส้แปรปรวนหรือไม่?
- แน่นอน วินัยในการขับถ่ายเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีอาการลำไส้แปรปรวน (IBS) เพราะการฝึกฝนให้ร่างกายขับถ่ายเป็นเวลาจะช่วยให้ระบบทางเดินอาหารทำงานได้อย่างเป็นระบบและลดความรุนแรงของอาการได้ การขับถ่ายเป็นระบบกำจัดของเสียในร่างกาย หากระบบนี้ทำงานผิดปกติ ของเสียจะตกค้าง เกิดการหมักหมม เป็นสาเหตุของโรคต่างๆ เช่น ท้องผูก ริดสีดวงทวาร ลำไส้แปรปรวน มะเร็งลำไส้ ฯลฯ วินัยการขับถ่ายที่ดี จะช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ ลดความเสี่ยงของโรค และเสริมสร้างสุขภาพที่ดี
เคล็ดลับ สร้างวินัยการขับถ่าย สู่ลำไส้ที่แข็งแรง
- ฝึกขับถ่ายให้เป็นเวลา: ควรฝึกให้ร่างกายคุ้นเคยกับการขับถ่ายในเวลาเดียวกัน เช่น หลังตื่นนอนตอนเช้า หรือหลังอาหาร เพื่อให้ระบบขับถ่ายทำงานเป็นระบบ
- อย่าอั้นอุจจาระ: เมื่อรู้สึกปวด ควรเข้าห้องน้ำทันที การอั้นอุจจาระ จะทำให้ลำไส้ดูดน้ำกลับมากเกินไป อุจจาระแข็ง ขับถ่ายยาก เสี่ยงต่อโรคท้องผูก
- รับประทานอาหารที่มีกากใย: ผัก ผลไม้ ธัญพืช เป็นแหล่งของกากใย ช่วยเพิ่มปริมาณอุจจาระ ทำให้ขับถ่ายง่ายขึ้น
- ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอ: น้ำช่วยให้อุจจาระนิ่ม ขับถ่ายสะดวก ป้องกันท้องผูก
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: การขยับร่างกาย ช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้
- จัดการความเครียด: ความเครียดส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร และการขับถ่าย ควรหาวิธีผ่อนคลาย เช่น การทำสมาธิ ฟังเพลง
- ปรับเปลี่ยนอิริยาบถขณะขับถ่าย: ลองใช้เก้าอี้รองเท้าขณะขับถ่าย เพื่อให้ลำไส้ตรง ช่วยในการขับถ่าย
- หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง: เช่น การรับประทานอาหารรสจัด อาหารแปรรูป การใช้ยาถ่าย เป็นเวลานาน
วิธีการป้องกันลำไส้แปรปรวน
โรคลำไส้แปรปรวน (IBS) เป็นภาวะที่ส่งผลต่อลำไส้ใหญ่ ทำให้เกิดอาการปวดท้อง ท้องอืด ท้องผูก หรือท้องเสีย ซึ่งอาการเหล่านี้อาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตประจำวันของเราได้ แม้ว่า IBS จะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่เราสามารถป้องกันและลดความเสี่ยงในการเกิดอาการได้ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและดูแลตัวเองดังนี้
1. จัดการความเครียด:
- ออกกำลังกายเป็นประจำ:
- การออกกำลังกายช่วยลดความเครียดและส่งเสริมการทำงานของลำไส้
- ฝึกการผ่อนคลาย:
- โยคะ นั่งสมาธิ การหายใจลึก ๆ
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ:
- นอนหลับอย่างน้อย 7-8 ชั่วโมงต่อคืน
2. สร้างวินัยในการขับถ่าย:
- กำหนดเวลาขับถ่าย:
- ฝึกขับถ่ายเป็นเวลาทุกวัน โดยเฉพาะหลังอาหารเช้า
- อย่าอั้นอุจจาระ:
- เมื่อรู้สึกปวดอุจจาระ ควรรีบเข้าห้องน้ำทันที
3. ดูแลสุขภาพจิต:
- หากิจกรรมที่ผ่อนคลาย:
- เช่น อ่านหนังสือ ฟังเพลง ดูหนัง
- พูดคุยกับคนที่ไว้ใจ:
- เมื่อรู้สึกเครียดหรือวิตกกังวล
4. ปรึกษาแพทย์:
- หากมีอาการรุนแรงหรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน:
- แพทย์อาจแนะนำการรักษาด้วยยาหรือวิธีอื่น ๆ ที่เหมาะสม
ข้อควรจำ:
- แต่ละคนมีปัจจัยกระตุ้นอาการ IBS ที่แตกต่างกัน การสังเกตและจดบันทึกอาหารและกิจกรรมที่ทำให้เกิดอาการจะช่วยให้คุณหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นได้
- การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต้องใช้เวลาและความอดทน อย่าท้อแท้หากอาการไม่ดีขึ้นในทันที
- การปรับสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ หรือการทาน Probiotic ก็เป็นอีกหนึ่งตัวช่วยในการป้องกันและลดอาการของโรคลำไส้แปรปรวนได้
5. ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร:
- หลีกเลี่ยงอาหารที่กระตุ้นอาการ:
- อาหารรสจัด อาหารมัน อาหารที่มีแก๊สมาก (เช่น ถั่ว กะหล่ำปลี)
- อาหารที่มี FODMAPs สูง (เช่น หัวหอม กระเทียม แอปเปิล นม)
- เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์
- รับประทานอาหารที่มีไฟเบอร์สูง:
- ผัก ผลไม้ ธัญพืช
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ:
- ดื่มน้ำอย่างน้อย 8 แก้วต่อวัน
- รับประทานอาหารเป็นมื้อเล็ก ๆ และบ่อยขึ้น:
- แทนที่จะรับประทานอาหารมื้อใหญ่ 3 มื้อ ลองแบ่งเป็นมื้อเล็ก ๆ 5-6 มื้อต่อวัน
รวมร้านอาหารสุขภาพในศูนย์การค้าพาราไดซ์ พาร์ค
-
BAIMIANG - ร้านค้าสินค้าเพื่อสุขภาพที่ตอบโจทย์คนรักสุขภาพ มีทั้งอาหารพร้อมทาน ขนม เบเกอรี่ และผลิตภัณฑ์เฮลตี้ วัตถุดิบจากแบรนด์ดัง
-
พิกัด: ชั้น G โซน B
-
เวลาเปิดทำการ
-
จันทร์ - ศุกร์ 10.30 - 21.00 น.
-
เสาร์ อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ 10.00 - 21.00 น.
-
-
-
LEMON FARM - น้ำผึ้งคัดสรรอาหารธรรมชาติ คุณภาพสูงเพื่อเป็นทางเลือกสุขภาพดีสำหรับคุณ
-
พิกัด: ชั้น G โซน B
-
เวลาเปิดทำการ
-
จันทร์ - ศุกร์ 10.30 - 21.00 น.
-
เสาร์ อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ 10.00 - 21.00 น.
-
-
-
WHITE STORY - อาหารฟิวชันหลากหลาย ตอบโจทย์ทุกมื้อสุขภาพ
-
พิกัด: ชั้น G โซน B
-
เวลาเปิดทำการ
-
จันทร์ - ศุกร์ 10.30 - 21.00 น.
-
เสาร์ อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ 10.00 - 21.00 น.
-
-
-
WATCHARAWAN GREEN FARM - อาหารและผลิตภัณฑ์ออร์แกนิก สดใหม่ ปลอดภัย ส่งตรงถึงมือคุณ
-
พิกัด: ชั้น G โซน A
-
เวลาเปิดทำการ
-
จันทร์ - ศุกร์ 10.30 - 21.00 น.
-
เสาร์ อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ 10.00 - 21.00 น.
-
-
-
TAN TAN - ทาน ทาน - รวมผลไม้อบแห้งสารอาหารสูง เพื่อสุขภาพที่ดีของคุณแบบปัง ๆ
-
พิกัด: ชั้น G โซน B
-
เวลาเปิดทำการ
-
จันทร์ - ศุกร์ 10.30 - 21.00 น.
-
เสาร์ อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ 10.00 - 21.00 น.
-
-
-
SIZZLER - ซิซซ์เล่อร์ - สลัดบาร์แบบจัดเต็ม เหมาะกับทุกวัย
-
พิกัด: ชั้น G โซน B
-
เวลาเปิดทำการ
-
จันทร์ - ศุกร์ 10.30 - 21.00 น.
-
เสาร์ อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ 10.00 - 21.00 น.
-
-
-
SALAD FACTORY - รวมสลัดหลากหลายสไตล์ พร้อมเมนูเพื่อสุขภาพที่คุณต้องลอง
-
พิกัด: ชั้น G โซน B
-
เวลาเปิดทำการ
-
จันทร์ - ศุกร์ 10.30 - 21.00 น.
-
เสาร์ อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ 10.00 - 21.00 น.
-
-
-
SABAIJAI สบายใจ - จำหน่ายสินค้าเพื่อสุขภาพแบบครบวงจร ทั้งสินค้าอุปโภคและบริโภคที่มีคุณภาพจากธรรมชาติ
-
พิกัด: ชั้น G โซน B
-
เวลาเปิดทำการ
-
จันทร์ - ศุกร์ 10.30 - 21.00 น.
-
เสาร์ อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ 10.00 - 21.00 น.
-
-
การดูแลตัวเองอย่างเหมาะสมจะช่วยให้คุณควบคุมอาการ IBS ได้ดีขึ้นและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
สำหรับผู้ที่อาศัยอยู่ในย่านศรีนครินทร์ และพื้นที่ใกล้เคียง "คลินิกพรีเมียม รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ @พาราไดซ์ พาร์ค" (Ramathibodi Health Space) ที่ตั้งอยู่ภายในศูนย์การค้าพาราไดซ์ พาร์ค ชั้น 3 เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่สะดวกสบาย ในการเข้าถึงบริการทางการแพทย์
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายแพทย์ ได้ที่ รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ ศูนย์การค้าพาราไดซ์ พาร์ค เปิดให้บริการทุกวัน 8.00-20.00 น.
โทร. 0-2201-0640-45
Line Official Account : @ramaparadise
เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ คลินิกพรีเมียม รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ @พาราไดซ์ พาร์ค คลิกที่นี่
หมายเหตุ: บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลความรู้ ไม่สามารถใช้แทนคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากมีข้อสงสัย หรือต้องการคำแนะนำในการรักษา ควรปรึกษาแพทย์