รู้ทัน! อาการโรคปอดในผู้สูงอายุ ที่ไม่ได้มีแค่ "ไอ"
ผู้สูงอายุหลายท่านอาจคุ้นเคยกับอาการไอว่าเป็นสัญญาณของโรคปอด แต่ความจริงแล้ว โรคปอดในผู้สูงอายุอาจแสดงอาการที่หลากหลายและไม่จำเพาะเจาะจง ซึ่งอาจทำให้การวินิจฉัยล่าช้าและส่งผลต่อการรักษา
สาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของโรคปอดในผู้สูงอายุ
- การเปลี่ยนแปลงของร่างกายตามวัย
- เมื่ออายุมากขึ้น ปอดจะมีการเปลี่ยนแปลง เช่น ความยืดหยุ่นลดลง ถุงลมปอดขยายใหญ่ขึ้น และกล้ามเนื้อที่ใช้ในการหายใจอ่อนแอลง ทำให้การทำงานของปอดลดลงและเสี่ยงต่อการเกิดโรคปอดมากขึ้น
- โรคประจำตัว
- ผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักมีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง ซึ่งอาจส่งผลต่อการทำงานของปอด หรือทำให้ปอดอ่อนแอลง
- การสูบบุหรี่
- การสูบบุหรี่เป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่สุดของการเกิดโรคปอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD)
- มลภาวะทางอากาศ
- การสัมผัสกับมลภาวะทางอากาศ เช่น ฝุ่น PM2.5 ควันพิษจากท่อไอเสียรถยนต์ หรือสารเคมีในโรงงาน อาจทำให้เกิดการระคายเคืองและอักเสบในปอด
- การติดเชื้อ
- ผู้สูงอายุมีภูมิคุ้มกันที่ลดลง ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อในปอดได้ง่ายขึ้น เช่น โรคปอดอักเสบ (Pneumonia) หรือโรคไข้หวัดใหญ่
- ปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ
- ประวัติครอบครัว : หากมีสมาชิกในครอบครัวป่วยด้วยโรคปอด อาจมีโอกาสในการเกิดโรคสูงขึ้น
- การใช้ยาบางชนิด : ยาบางชนิดอาจมีผลข้างเคียงต่อปอด
- ภาวะสุขภาพอื่น ๆ : เช่น โรคอ้วน โรคกระดูกพรุน หรือภาวะทุพโภชนาการ
อาการที่พบบ่อยของโรคปอดในผู้สูงอายุ
- อาการทางระบบทางเดินหายใจ
- ไอเรื้อรัง : ไอเป็นเวลานานกว่า 3 สัปดาห์ อาจมีเสมหะหรือไม่มีก็ได้
- หายใจลำบาก : รู้สึกหายใจไม่สะดวก หายใจตื้น หรือหายใจมีเสียงหวีด
- เจ็บหน้าอก : อาจรู้สึกเจ็บแปลบ ๆ หรือแน่นหน้าอก โดยเฉพาะเวลาหายใจเข้าลึก ๆ หรือออกกำลังกาย
- หอบเหนื่อยง่าย : รู้สึกเหนื่อยง่ายกว่าปกติ แม้ทำกิจกรรมเบา ๆ
- อาการอื่น ๆ ที่อาจเกี่ยวข้อง
- อ่อนเพลีย : รู้สึกอ่อนแรง ไม่มีแรง ทำอะไรก็เหนื่อยง่าย
- น้ำหนักลดลง : น้ำหนักตัวลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ
- เบื่ออาหาร : ไม่มีความอยากอาหาร หรือรับประทานอาหารได้น้อยลง
- มีไข้ : อาจมีไข้ต่ำ ๆ หรือไข้สูง ร่วมกับอาการอื่น ๆ
- สับสน : ในบางกรณี ผู้สูงอายุอาจมีอาการสับสน หรือความจำแย่ลง ซึ่งอาจเป็นสัญญาณของโรคปอดที่รุนแรง
- โรคปอดที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ
- โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) : เป็นโรคที่เกิดจากการอุดกั้นทางเดินหายใจ ทำให้หายใจลำบาก
- โรคปอดอักเสบ (Pneumonia) : เป็นการอักเสบของเนื้อปอด มักเกิดจากการติดเชื้อ
- โรคปอดบวม (Pulmonary edema) : เป็นภาวะที่มีน้ำคั่งในปอด ทำให้หายใจลำบาก
- โรคปอดจากการทำงาน (Occupational lung disease) : เกิดจากการสัมผัสสารเคมีหรือฝุ่นละอองที่เป็นอันตรายในที่ทำงาน
- โรคมะเร็งปอด : เป็นโรคที่เซลล์ในปอดเจริญเติบโตผิดปกติ
การวินิจฉัยและการรักษาโรคปอดในผู้สูงอายุ
1. การวินิจฉัย
แพทย์จะทำการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และอาจมีการตรวจเพิ่มเติม เช่น
- การเอ็กซ์เรย์ปอด : เพื่อดูภาพของปอดและทางเดินหายใจ
- การตรวจสมรรถภาพปอด : เพื่อวัดประสิทธิภาพการทำงานของปอด
- การตรวจเลือด : เพื่อดูค่าต่างๆ ที่อาจบ่งบอกถึงการติดเชื้อหรือภาวะอื่น ๆ
2. การรักษา
การรักษาโรคปอดในผู้สูงอายุจะขึ้นอยู่กับชนิดและความรุนแรงของโรค โดยทั่วไปอาจมีการรักษาดังนี้
- การใช้ยา : เช่น ยาขยายหลอดลม ยาต้านการอักเสบ หรือยาปฏิชีวนะ
- การบำบัดด้วยออกซิเจน : สำหรับผู้ที่มีภาวะพร่องออกซิเจน
- การฟื้นฟูสมรรถภาพปอด : เพื่อช่วยให้ปอดทำงานได้ดีขึ้น
- การผ่าตัด : ในบางกรณี อาจจำเป็นต้องผ่าตัดเพื่อรักษาโรคปอด
การป้องกันโรคปอดในผู้สูงอายุ
- เลิกบุหรี่ : การเลิกบุหรี่เป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการป้องกันโรคปอด
- หลีกเลี่ยงมลภาวะ : หลีกเลี่ยงการอยู่ในสถานที่ที่มีมลภาวะทางอากาศสูง
- ฉีดวัคซีน : ฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่และโรคปอดอักเสบ
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ : การออกกำลังกายช่วยให้ปอดแข็งแรง
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ : รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ
- พักผ่อนให้เพียงพอ : การพักผ่อนที่เพียงพอช่วยให้ร่างกายแข็งแรง
สิ่งที่ควรทำเมื่อมีอาการผิดปกติ*
หากผู้สูงอายุมีอาการผิดปกติที่สงสัยว่าเกี่ยวข้องกับโรคปอด ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม การตรวจพบโรคตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยเพิ่มโอกาสในการรักษาให้หาย หรือบรรเทาอาการได้อย่างมีประสิทธิภาพ
สำหรับผู้ที่อาศัยอยู่ในย่านศรีนครินทร์ และพื้นที่ใกล้เคียง "คลินิกพรีเมียม รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ @พาราไดซ์ พาร์ค" (Ramathibodi Health Space) ที่ตั้งอยู่ภายในศูนย์การค้าพาราไดซ์ พาร์ค ชั้น 3 เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่สะดวกสบาย ในการเข้าถึงบริการทางการแพทย์
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายแพทย์ ได้ที่ รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ ศูนย์การค้าพาราไดซ์ พาร์ค เปิดให้บริการทุกวัน 8.00-20.00 น.
โทร. 0-2201-0640-45
Line Official Account : @ramaparadise
เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ คลินิกพรีเมียม รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ @พาราไดซ์ พาร์ค คลิกที่นี่
หมายเหตุ: บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลความรู้ ไม่สามารถใช้แทนคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากมีข้อสงสัย หรือต้องการคำแนะนำในการรักษา ควรปรึกษาแพทย์