เรื่องวุ่นๆ วัยรุ่นวัยทอง อาการและวิธีรับมือ
วัยทอง เป็นช่วงเปลี่ยนผ่านตามธรรมชาติของทั้งผู้หญิงและผู้ชาย ที่ร่างกายมีการผลิตฮอร์โมนเพศลดลง นำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงทั้งทางร่างกายและจิตใจ แม้จะเป็นเรื่องธรรมชาติ แต่ก็อาจสร้างความกังวลใจ บทความนี้ จะพาคุณไปเจาะลึกเรื่องราวของวัยทองในแง่มุมที่คุณอาจไม่เคยรู้ พร้อมเผยเทคนิคพิชิตวัยทองอย่างมีความสุข ทั้งสำหรับตัวเอง และคนรอบข้าง
เรื่องลับๆ เกี่ยวกับวัยทองที่คุณอาจไม่เคยรู้
- วัยทอง อาจส่งผลต่อสมอง ทำให้ความจำถดถอย การเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ทำได้ช้าลง
- วัยทอง เพิ่มความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด เนื่องจาก ระดับ คอเลสเตอรอล ชนิด LDL เพิ่มขึ้น
- วัยทอง อาจทำให้ เกิดภาวะ ซึมเศร้า วิตกกังวล ได้ง่ายขึ้น
- ผู้ชาย ก็มีวัยทอง ได้ เช่นกัน แต่อาการอาจแตกต่างจากผู้หญิง
- พันธุกรรม มีส่วนเกี่ยวข้อง กับ ช่วงอายุ ที่เริ่มเข้าสู่วัยทอง
อาการของวัยทอง
ลองสังเกตตัวเองหรือคนรอบข้าง ว่ามีอาการเหล่านี้หรือไม่
วัยทองในผู้หญิง (Menopause) หรือ ภาวะหมดประจำเดือน เป็นช่วงเวลาที่รังไข่หยุดทำงาน ทำให้ไม่มีการตกไข่ และ ประจำเดือนหยุดมาอย่างถาวร โดยทั่วไป มักเริ่มต้นเมื่ออายุ 45-55 ปี โดยมีสัญญาณคือประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ และในที่สุดก็จะหยุดมาเป็นระยะเวลา 12 เดือนติดต่อกัน การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญคือร่างกายมีการผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ส่งผลต่อระบบต่างๆ ของร่างกาย เช่น
- ระบบสืบพันธุ์: รังไข่หยุดทำงาน ทำให้ไม่มีการตกไข่ และ ไม่มีประจำเดือน
- ระบบหลอดเลือด: หลอดเลือดขยายตัว และ หดตัว ผิดปกติ ทำให้เกิดอาการร้อนวูบวาบ เหงื่อออก
- ระบบประสาท: สารสื่อประสาทในสมอง ทำงานผิดปกติ ส่งผลต่ออารมณ์ การนอนหลับ
- ระบบกระดูก: แคลเซียม ถูกสลาย จากกระดูก มากขึ้น ทำให้ กระดูกบาง และ เปราะ เสี่ยงต่อ กระดูกพรุน
- ระบบทางเดินปัสสาวะ: เยื่อบุ ช่องคลอด และ ท่อปัสสาวะ บางลง แห้ง เกิดการระคายเคือง ติดเชื้อได้ง่าย
วัยทองในผู้หญิงจึงมีอาการดังนี้
- ประจำเดือน มาไม่สม่ำเสมอ หรือ ขาดหายไป
- ร้อนวูบวาบ เหงื่อออก โดยเฉพาะ ตอนกลางคืน
- นอนไม่หลับ หลับยาก ตื่นง่าย
- อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย วิตกกังวล ซึมเศร้า
- ช่องคลอดแห้ง เจ็บ ขณะมีเพศสัมพันธ์
- ผิวหนังแห้ง ผมบาง เล็บเปราะ
- ปัสสาวะบ่อย กลั้นปัสสาวะไม่อยู่
ส่วนวัยทองในผู้ชาย หรือ Andropause เกิดจากระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนลดลง มักเริ่มต้นเมื่ออายุ 40 ปีขึ้นไป และอาการจะค่อยๆ ปรากฏชัดเจนขึ้นตามอายุ ซึ่งส่งผลต่อ
- ระบบสืบพันธุ์: การสร้าง อสุจิ ลดลง สมรรถภาพทางเพศ ลดลง
- ระบบกล้ามเนื้อ และ กระดูก: กล้ามเนื้อลีบ มวลกระดูก ลดลง
- ระบบเผาผลาญ: ไขมัน เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะ บริเวณหน้าท้อง
- ระบบประสาท: ส่งผลต่อ อารมณ์ ความจำ และ การนอนหลับ
วัยทองในผู้ชายจึงมีอาการดังนี้
- อ่อนเพลีย ไม่มีแรง เหนื่อยง่าย
- นอนไม่หลับ
- เหงื่อออกมาก โดยเฉพาะ ตอนกลางคืน
- ร้อนวูบวาบ
- กล้ามเนื้อลีบ ไขมันเพิ่มขึ้น (ลงพุง)
- ความต้องการทางเพศลดลง หย่อนสมรรถภาพทางเพศ
- หงุดหงิดง่าย อารมณ์แปรปรวน
- ซึมเศร้า วิตกกังวล
- ขาดสมาธิ ความจำเสื่อม
ดูแลตัวเองอย่างไรให้สุขภาพดีในวัยทอง?
ปรับพฤติกรรม
- รับประทานอาหาร ที่มีประโยชน์: ครบ 5 หมู่ โดยเฉพาะ อาหารที่ เพิ่ม แคลเซียม และ วิตามินดี เช่น นม ปลาเล็กปลาน้อย ผักใบเขียว และ อาหาร ที่ มี สารต้านอนุมูลอิสระ เช่น ผัก ผลไม้ หลากสี
- เสริมวิตามิน และ แร่ธาตุ ได้แก่
- แคลเซียม: ช่วยเสริมสร้างกระดูก ป้องกันกระดูกพรุน พบมากใน นม โยเกิร์ต ชีส ปลาเล็กปลาน้อย งา เต้าหู้
- วิตามินดี: ช่วยในการดูดซึมแคลเซียม พบมากใน ปลาที่มีไขมัน เช่น ปลาแซลมอน ไข่แดง เห็ด
- วิตามินอี: เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยบำรุงผิวพรรณ พบมากใน น้ำมันพืช เช่น น้ำมันมะกอก น้ำมันรำข้าว ถั่ว เมล็ดพืช
- วิตามินบี: ช่วยบำรุงระบบประสาท ลดอาการ วิตกกังวล ซึมเศร้า พบมากใน ธัญพืช เนื้อสัตว์ ไข่
- ไฟโตเอสโตรเจน: เป็นสารคล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจน ที่พบในพืช เช่น ถั่วเหลือง เต้าหู้ ธัญพืช ช่วยลดอาการร้อนวูบวาบ
- ออกกำลังกาย สม่ำเสมอ: เช่น เดินเร็ว โยคะ ว่ายน้ำ Pilates เพื่อเสริมสร้าง กล้ามเนื้อ และ กระดูก
- นอนหลับพักผ่อน ให้เพียงพอ: จัด ห้องนอน ให้ มืด สงบ และ เย็นสบาย งด กาแฟ และ เครื่องดื่ม แอลกอฮอล์ ก่อนนอน
- จัดการความเครียด: ด้วยวิธีที่เหมาะสม เช่น การทำสมาธิ ฟังเพลง ฝึก การหายใจ
- งด บุหรี่ และ แอลกอฮอล์
- ดูแลสุขภาพจิต ทำกิจกรรม ที่ ชอบ พบปะเพื่อนฝูง พูดคุย กับ คน ในครอบครัว
- ตรวจสุขภาพ เป็นประจำ เพื่อติดตามระดับฮอร์โมน และ ความเสี่ยงของโรค
ฮอร์โมนทดแทน ทางเลือกสำหรับวัยทอง
การรักษาด้วยฮอร์โมนทดแทน เป็นทางเลือกหนึ่งสำหรับผู้ที่มีอาการวัยทองรุนแรง โดยแพทย์จะพิจารณาชนิดและขนาดของฮอร์โมนให้เหมาะสมกับแต่ละบุคคล อย่างไรก็ตาม การใช้ฮอร์โมนอาจมีผลข้างเคียง เช่น เพิ่มความเสี่ยงของโรคมะเร็งเต้านม โรคหลอดเลือดหัวใจ ดังนั้น ควรปรึกษาแพทย์ก่อนตัดสินใจรับการรักษา
วัยทอง เป็นช่วงเวลาที่ต้องเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงมากมาย แต่ด้วยความเข้าใจ การดูแลตัวเองที่ถูกต้อง และการปรึกษาแพทย์ จะช่วยให้คุณก้าวผ่านช่วงเวลานี้ไปได้อย่างราบรื่น และมีสุขภาพกายใจที่แข็งแรง เพราะทุกวัยต้องการความเข้าใจ
สำหรับผู้ที่อาศัยอยู่ในย่านศรีนครินทร์ และพื้นที่ใกล้เคียง "คลินิกพรีเมียม รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ @พาราไดซ์ พาร์ค" (Ramathibodi Health Space) ที่ตั้งอยู่ภายในศูนย์การค้าพาราไดซ์ พาร์ค ชั้น 3 เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่สะดวกสบาย ในการเข้าถึงบริการทางการแพทย์
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายแพทย์ ได้ที่ รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ ศูนย์การค้าพาราไดซ์ พาร์ค เปิดให้บริการทุกวัน 8.00-20.00 น.
โทร. 0-2201-0640-45
Line Official Account : @ramaparadise
เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ คลินิกพรีเมียม รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ @พาราไดซ์ พาร์ค คลิกที่นี่
หมายเหตุ: บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลความรู้ ไม่สามารถใช้แทนคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากมีข้อสงสัย หรือต้องการคำแนะนำในการรักษา ควรปรึกษาแพทย์