ฟันผุ ในเด็กและผู้ใหญ่ จุดเริ่มต้นของปัญหาช่องปาก

  •  30 เม.ย. 68

ฟันผุ (Tooth Decay) คืออะไร?

ฟันผุ คือภาวะที่เนื้อฟันถูกทำลายจากกรด ซึ่งมักเกิดจากแบคทีเรียในช่องปากที่ย่อยน้ำตาลแล้วปล่อยกรดออกมา เมื่อสะสมมากขึ้น กรดจะกัดกร่อนเคลือบฟันจนเกิดรูหรือโพรงเล็ก ๆ หากไม่รักษา อาจลุกลามถึงโพรงประสาทฟัน ทำให้ปวดมาก หรือถึงขั้นต้องถอนฟัน 

โดยข้อมูลสถิติฟันผุในคนไทยจากกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ได้กล่าวไว้ดังนี้

  • เด็กอายุ 5 ปีในไทย พบฟันผุเฉลี่ยกว่า 75% 
  • ผู้ใหญ่และวัยทำงานเริ่มมีฟันกร่อนและปัญหาสะสม 
  • ผู้สูงอายุมีแนวโน้มสูญเสียฟันจากปัญหาสะสมระยะยาว 

โดยสาเหตุหลักๆของฟันผุนั่นมีหลายปัจจัยด้วยกัน โดยเฉพาะแบคทีเรียภายในช่องปาก ดังนี้

  • แบคทีเรียในช่องปาก แบคทีเรียเช่น Streptococcus mutans สร้างกรดจากน้ำตาล 
  • น้ำตาลและอาหารหวาน การบริโภคน้ำตาลบ่อย เช่น ขนม เครื่องดื่มหวาน 
  • สุขอนามัยช่องปากไม่ดี ไม่แปรงฟันให้สะอาด หรือไม่ได้ใช้ไหมขัดฟัน 
  • น้ำลายน้อย น้ำลายช่วยลดกรดในปาก ถ้าน้อยจะเสี่ยงฟันผุเพิ่มขึ้น 
  • ปัจจัยอื่น เช่น การสูบบุหรี่ ปากแห้งจากยารักษาโรคบางชนิด 

ฟันผุ ในเด็กและผู้ใหญ่ จุดเริ่มต้นของปัญหาช่องปาก

วิธีป้องกันฟันผุแบบง่าย ๆ

วิธีป้องกันฟันผุอย่างได้ผลมีหลายวิธีที่สามารถทำได้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งรวมถึงพฤติกรรมการดูแลช่องปาก อาหาร และการพบหมอฟันเป็นประจำ

  • แปรงฟัน วันละ 2 ครั้ง ด้วยยาสีฟันฟลูออไรด์ 
  • ใช้ไหมขัดฟันหรือแปรงซอกฟันทุกวัน 
  • หลีกเลี่ยงอาหารหวานหรือเหนียวติดฟัน 
  • ดื่มน้ำมาก ๆ ช่วยล้างคราบอาหาร 
  • ตรวจสุขภาพฟันกับทันตแพทย์ทุก 6 เดือน 

ฟันผุ ไม่ได้หยุดแค่ปากเพียงเท่านั้น

หากไม่รักษา ฟันผุอาจลุกลามมากขึ้น ยิ่งอายุที่เพิ่มขึ้น ปัญหาช่องปปากก็จะเริ่มรุนแรง แต่ผลกระทบหลักจะมีดังนี้

  • ส่งผลต่อการนอนหลับและความเครียดจากอาการปวดฟัน 
  • ทำให้เคี้ยวลำบาก กระทบโภชนาการ 
  • เสี่ยงติดเชื้อรุนแรง เช่น การติดเชื้อในโพรงกระดูกหรือกระแสเลือด 

ฟันผุเป็นสิ่งที่ป้องกันได้ง่ายมาก ถ้าดูแลสุขอนามัยในช่องปากอย่างสม่ำเสมอ และลดการบริโภคน้ำตาล การไปพบทันตแพทย์เป็นประจำจะช่วยให้รักษาได้ทันก่อนปัญหาลุกลาม 

ฟันผุ ในเด็กและผู้ใหญ่ จุดเริ่มต้นของปัญหาช่องปาก

 

ปัญหาฟันผุในเด็ก

ฟันผุในเด็กเป็นปัญหาสำคัญด้านสุขภาพในประเทศไทยและทั่วโลก ซึ่งหากละเลย อาจส่งผลต่อพัฒนาการทั้งด้านร่างกายและจิตใจของเด็ก 

  • เด็กไทยอายุ 3 ปี มีฟันผุกว่า 50% 
  • อายุ 5 ปี ตัวเลขพุ่งสูงถึง 75% 
  • ส่วนใหญ่ไม่ได้รับการรักษา เพราะยังไม่มีอาการปวด หรือผู้ปกครองคิดว่า "รอฟันแท้ค่อยดูแล" 

ฟันผุ ในเด็กและผู้ใหญ่ จุดเริ่มต้นของปัญหาช่องปาก

สาเหตุของฟันผุในเด็ก

  • พฤติกรรมกินนม/ขวดนมก่อนนอน โดยไม่แปรงฟัน 
  • ติดของหวาน น้ำผลไม้ ขนมขบเคี้ยว ระหว่างวัน 
  • ไม่ได้แปรงฟันหรือแปรงไม่ถูกวิธี 
  • ขาดการดูแลช่องปากจากผู้ใหญ่ 
  • ไม่ได้พบทันตแพทย์ตั้งแต่ฟันน้ำนมขึ้น 

ผลกระทบจากฟันผุในเด็ก

  • ปวดฟัน นอนไม่หลับ กินอาหารไม่ได้ 
  • ส่งผลต่อพัฒนาการการพูด การออกเสียง 
  • ความมั่นใจลดลงเมื่อต้องยิ้ม หรือพูดกับผู้อื่น 
  • หากฟันน้ำนมหายก่อนเวลา อาจส่งผลต่อฟันแท้ที่ขึ้นมาเบี้ยว 

 

การดูแลฟันสำหรับผู้สูงอายุ

ผู้สูงอายุมีการเปลี่ยนแปลงหลายอย่างทั้งร่างกายและช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันสึก เหงือกร่น ปากแห้ง หรือการใส่ฟันปลอม หากละเลย อาจส่งผลต่อการเคี้ยว พูด การย่อยอาหาร และคุณภาพชีวิตโดยรวม 

  • เหงือกร่น/ฟันโยก เกิดจากโรคปริทันต์เรื้อรัง ทำให้รากฟันโผล่ เสี่ยงฟันผุ 
  • ฟันผุบริเวณรากฟัน เกิดจากเหงือกร่นจนรากฟันเผยออกมา และไม่มีเคลือบฟันป้องกัน 
  • ฟันสึก/ฟันหักง่าย จากการใช้งานมายาวนาน หรือกัดของแข็งโดยไม่รู้ตัว 
  • กลิ่นปาก/ปากแห้ง อาจเกิดจากยารักษาโรคบางชนิด เช่น ยาความดัน ยาเบาหวาน 
  • ฟันปลอมหลวม/กัดไม่ถนัด ส่งผลต่อการพูด การกิน และอาจก่อแผลในช่องปาก 

ฟันผุ ในเด็กและผู้ใหญ่ จุดเริ่มต้นของปัญหาช่องปาก

เคล็ดลับดูแลช่องปากสำหรับผู้สูงอายุ

1. แปรงฟันให้ถูกวิธี 

  • ใช้แปรงขนนุ่ม และยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ 
  • แปรงเบา ๆ อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง 
  • ถ้าถือแปรงไม่ถนัด ให้ใช้แปรงไฟฟ้าหรือจับด้ามด้วยผ้าขนหนู 

2. ใช้ไหมขัดฟันหรือแปรงซอกฟัน 

  • ลดโอกาสเกิดฟันผุบริเวณรากฟันและป้องกันโรคเหงือก 

3. ดูแลฟันปลอมอย่างถูกต้อง 

  • ถอดฟันปลอมมาทำความสะอาดทุกวัน 
  • แช่ฟันปลอมในน้ำเปล่าหรือสารละลายเฉพาะตอนกลางคืน 
  • หากฟันปลอมหลวม ควรพบทันตแพทย์เพื่อปรับหรือเปลี่ยนใหม่ 

4. แก้ไขภาวะปากแห้ง 

  • จิบน้ำบ่อย ๆ 
  • หลีกเลี่ยงชา กาแฟ และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 
  • เคี้ยวหมากฝรั่งไร้น้ำตาลเพื่อกระตุ้นน้ำลาย 
  • ปรึกษาแพทย์หากสงสัยว่ายาที่ใช้อยู่เป็นสาเหตุ 

5. ตรวจสุขภาพฟันทุก 6 เดือน 

  • แม้ไม่มีอาการเจ็บปวดก็ควรไปตรวจ 
  • เพื่อดูแลฟัน ฟันปลอม เหงือก และตรวจหามะเร็งช่องปากในระยะแรกเริ่ม 

สุขภาพฟันในผู้สูงอายุส่งผลต่อทั้งสุขภาพกายและใจ หากได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม จะช่วยให้ผู้สูงอายุเคี้ยวอาหารได้ดี พูดชัด และมีความมั่นใจในชีวิตประจำวันมากขึ้น 

 

สำหรับผู้ที่อาศัยอยู่ใน ย่านศรีนครินทร์ และพื้นที่ใกล้เคียง สามารถเข้ามารับคำแนะนำหรือรักษาปัญหาเกี่ยวกับ “สุขภาพฟัน” สามารถมาที่พาราไดซ์ พาร์ค

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สามารถมาที่หน้าสาขา เปิดทุกวัน 8.00 น.- 20.00 น.

ฟันผุ ในเด็กและผู้ใหญ่ จุดเริ่มต้นของปัญหาช่องปาก

Paz Dental Clinic 

ฟันผุ ในเด็กและผู้ใหญ่ จุดเริ่มต้นของปัญหาช่องปาก

Primary Dental Clinic

ฟันผุ ในเด็กและผู้ใหญ่ จุดเริ่มต้นของปัญหาช่องปาก

Seri Dental Clinic

ฟันผุ ในเด็กและผู้ใหญ่ จุดเริ่มต้นของปัญหาช่องปาก

หมายเหตุ: บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลความรู้ ไม่สามารถใช้แทนคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากมีข้อสงสัย หรือต้องการคำแนะนำในการรักษา ควรปรึกษาแพทย์ 

บทความที่น่าสนใจที่เกี่ยวข้อง