การดูแลสุขภาพฟัน เคล็ดลับสำคัญสำหรับทุกช่วงวัย
ฟันเป็นอวัยวะที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อคุณภาพชีวิตของเรา นอกจากจะทำหน้าที่หลักในการบดเคี้ยวอาหารแล้ว ฟันยังมีบทบาทสำคัญในการพูด การแสดงออกทางสีหน้า และความมั่นใจในการใช้ชีวิตประจำวัน การมีสุขภาพฟันที่ดีจึงไม่เพียงส่งผลต่อสุขภาพร่างกายโดยรวม แต่ยังส่งผลต่อสุขภาพจิตและการเข้าสังคมอีกด้วย การป้องกันและดูแลรักษาฟันตั้งแต่เนิ่นๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคในช่องปาก และช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการรักษาทางทันตกรรมในระยะยาว
โครงสร้างฟัน
ฟันแต่ละซี่ประกอบด้วย 3 ส่วนหลักๆ คือ
- ตัวฟัน: เป็นส่วนที่มองเห็นได้เหนือเหงือก
- รากฟัน: เป็นส่วนที่ฝังอยู่ในกระดูกขากรรไกร
- คอฟัน: เป็นส่วนที่เชื่อมระหว่างตัวฟันและรากฟัน
โดยฟันจะแบ่งออกเป็น 3 ชั้น ได้แก่
- เคลือบฟัน: เป็นชั้นนอกสุดที่แข็งแรงที่สุด
- เนื้อฟัน: เป็นชั้นที่อยู่ใต้เคลือบฟัน มีเส้นประสาทและหลอดเลือด
- โพรงฟัน: เป็นส่วนที่อยู่ใจกลางฟัน มีเส้นประสาทและหลอดเลือด
วิธีการดูแลฟันที่เหมาะสมในแต่ละช่วงวัย
วัยเด็ก
- เด็กแรกเกิดที่ยังไม่มีฟันขึ้น ทำความสะอาดช่องปากด้วยผ้าสะอาดเช็ดทำความสะอาดที่บริเวณสันเหงือกและกระพุ้งแก้ม
- เมื่อมีฟันน้ำนมซี่แรกขึ้น สามารถทำความสะอาดโดยใช้แปรงสีฟันร่วมกับยาสีฟันผสมฟลูออไรด์
- แนะนำให้เลิกขวดนมได้ตั้งแต่อายุ 1.5 ปี เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดฟันผุ
- ช่วง 6-12 ปี จะเป็นระยะฟันผสม เน้นการแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ร่วมกับยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ลด หลีกเลี่ยงอาหารหวานเหนียวติดฟัน เพื่อป้องกันฟันผุ และพาไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันทุก 6 เดือน
วัยรุ่น
- แปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง
- ใช้ไหมขัดฟันเพื่อป้องกันฟันผุและลดการเกิดคราบจุลินทรีย์และหินปูนที่เป็นสาเหตุของโรคเหงือกอักเสบ
- พบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันทุก 6 เดือน
- ฟันคุดเป็นอีกอาการหนึ่งที่พบได้บ่อยในช่วงอายุประมาณ 18 ปี ฟันคุด คือ ฟันที่ไม่สามารถขึ้นมาได้ในช่องปาก เนื่องจากมีพื้นที่ของขากรรไกรไม่เพียงพอ มักจะพบในฟันกรามแท้ซี่ที่สาม อาการที่มักพบจากฟันคุด จะทำให้มีอาการปวดฟัน บวม อักเสบ เป็นหนองฟันคุดอาจมองไม่เห็นในช่องปากแต่พบได้จากภาพถ่ายรังสี เมื่อตรวจพบฟันคุดแนะนำให้ผ่าตัดหรือถอนฟันคุดออก เพื่อป้องกันการอักเสบติดเชื้อ
วัยผู้ใหญ่
- ปัญหาในช่วงวัยทำงานนี้ ส่วนใหญ่มาจากลักษณะการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น คนทำงานในออฟฟิศ มักจะมีพฤติกรรมรับประทานจุบจิบ รับประทานขนมขบเคี้ยว น้ำหวาน น้ำอัดลมบ่อยซึ่งมีความเสี่ยงในการเกิดฟันผุได้ง่าย การดื่มชา กาแฟ มีผลทำให้มีคราบสีน้ำตาลสะสมบนผิวฟัน
- นอกจากนี้ความเหน็ดเหนื่อยจากการทำงาน อาจทำให้ละเลยต่อการดูแลสุขภาพช่องปากทำให้เกิดฟันผุ หินปูนสะสมเกิดโรคเหงือกอักเสบได้ง่าย
- แนะนำให้แปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์อย่างน้อยวันละ 2 ครั้งร่วมกับการใช้ไหมขัดฟัน และพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันทุก 6 เดือน
วัยชรา
- ปัญหาสุขภาพช่องปากที่พบจะเป็นฟันผุ ทั้งในส่วนตัวฟันและรากฟันเนื่องจากมีการร่นของเหงือกร่วมด้วย
- การสูญเสียฟัน ซึ่งเป็นผลจากโรคฟันผุหรือโรคปริทันต์อักเสบที่ลุกลามจนไม่สามารถรักษาได้จนต้องถอนออก ทำให้ต้องใส่ฟันปลอมทดแทนเพื่อคงสภาพฟันไม่ให้ฟันล้มเอียงและทำให้มีการบดเคี้ยวปกติ ซึ่งจะส่งผลให้ผู้สูงอายุมีภาวะโภชนาการที่ดีได้รับสารอาหารครบถ้วน
- นอกจากจะทำความสะอาดฟันธรรมชาติแล้ว ต้องทำความสะอาดฟันปลอมให้ดีด้วย
- ในผู้สูงอายุอาจพบอาการปากแห้ง น้ำลายน้อย เนื้อเยื่อในช่องปากบางลงมีโอกาสเกิดแผลในช่องปากได้ง่าย
- แนะนำให้แปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ อย่างน้อยวันละ 2 ครั้งร่วมกับการใช้ไหมขัดฟัน และพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันทุก 6 เดือน
อาการผิดปกติของฟันแบบไหนอย่านิ่งนอนใจ ควรไปพบทันตแพทย์
- อาการปวดฟัน
- ปวดเมื่อทานอาหารร้อน/เย็น
- ปวดตุ๊บๆ โดยไม่มีสิ่งกระตุ้น
- ปวดเมื่อกดหรือเคี้ยวอาหาร
- ปัญหาเหงือก
- เหงือกบวมแดง
- เหงือกมีเลือดออกง่าย
- มีหนองที่เหงือก
- เหงือกร่น
- ความผิดปกติของฟัน
- ฟันผุ (มีรูหรือรอยดำที่ฟัน)
- ฟันบิ่น/แตก
- ฟันโยก
- ฟันไวต่อความร้อน-เย็นผิดปกติ
- ปัญหาอื่นๆ
- มีกลิ่นปากรุนแรง
- มีแผลในช่องปากที่ไม่หายภายใน 2 สัปดาห์
- เคี้ยวอาหารแล้วมีเสียงดังผิดปกติที่ข้อต่อขากรรไกร
- ขากรรไกรล็อค
ปัญหาเกี่ยวกับฟันที่พบบ่อย
- ฟันผุ: เกิดจากการสะสมของแบคทีเรียในช่องปาก ทำให้เกิดการสลายตัวของเคลือบฟัน
- โรคเหงือก: เกิดจากการอักเสบของเหงือก อาจทำให้เหงือกร่นและฟันโยกได้
- ฟันคุด: เป็นฟันที่ไม่สามารถขึ้นมาได้ตามปกติ อาจทำให้เกิดอาการปวดหรือบวมได้
แม้ว่าการดูแลสุขภาพฟันจะดูเป็นเรื่องพื้นฐาน แต่หลายคนมักละเลยหรือไม่ให้ความสำคัญ การทำความเข้าใจและปฏิบัติตามคำแนะนำในการดูแลสุขภาพฟันที่เหมาะสมกับช่วงวัย ร่วมกับการพบทันตแพทย์อย่างสม่ำเสมอ จะช่วยป้องกันปัญหาสุขภาพฟันที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต
สำหรับผู้ที่อาศัยอยู่ใน ย่านศรีนครินทร์ และพื้นที่ใกล้เคียง สามารถเข้ามารับคำแนะนำหรือรักษาปัญหาเกี่ยวกับ “สุขภาพฟัน” สามารถมาที่พาราไดซ์ พาร์ค
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สามารถมาที่หน้าสาขา เปิดทุกวัน 8.00 น.- 20.00 น.
Paz Dental Clinic
- โทร 097 076 2228
- Directory Paz Dental Clinic
- Facebook fanpage: Paz dental Clinic
- Instagram Fanpage Paz dental Clinic
- เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับคลีนิกทันตแพทย์ Paz Dental Clinic @พาราไดซ์ พาร์ค คลิกที่นี่
Primary Dental Clinic
- โทร 02 103 6315
- Directory Primary Dental clinic
- Facebook fanpage: Primary Dental Clinic
Seri Dental Clinic
- โทร 086 339 0031
- Directory Seri Dental Clinic
- Facebook fanpage: Seri Dental care
หมายเหตุ: บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลความรู้ ไม่สามารถใช้แทนคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากมีข้อสงสัย หรือต้องการคำแนะนำในการรักษา ควรปรึกษาแพทย์